ENSHEIM Homepage


2.6.9 Ensheimer Sagen und Geschichten 

6. Die Kloschda|miehl bäi Ensemm

Frieha hadd emool in da Umgeechend vunn Ensemm e Miehl gons ellään geschdonn, die wo häid vafall isch. Sie hadd em Kloschda Wadgasse gehärrd unn waa onn e flissicha Milla vapachd gewään, däär wo doo gons ellään geschaffd hadd. Wäll 's waa e aama Monn unn er hadd sich aa känn Gnächd halle kinne. Ussadämm haddem die klään Miehl nidd aarich äbbes inngebrung. Wänna sinn Pachd bezahld gehaad hadd, ischem grad noch sälliches iwwarich geblieb, dass woa fa zumm Lääwe gebrichd hadd. Awwa er waa sefriele unn schdännich gudd uffgeleed.

Alsa mool omme näwwelgrooe Daa 's Gebälk omm Miehlewehr ussgebesserd hadd, halla jemond grische gehärrd, grad als ob’s e Kennd wäär. Die Grischaräi isch uss de Binse kumm, die wo omm Ufa vumm Miehldeich geschdonn honn, unn’s hadd grad so geklung, als ob doo e Kennd vasuffe gähng. De Milla isch donn dabba hiengerännd unn ins Wassa gefladdschd, wälla gesiehn hadd, dass doo äbbes gezawweld hadd. Er hadd dass komische Ding in allezwei Hänn geholl unn isch mellem päddschnass ons Ufa serigg. 's waa wirglich lewänndich, awwa 's hadd gons komisch ussgesiehn. Es haddeme alde Monn geglech unn waa awwa nurre drei vierdel Elle hooch gewään. Awwa 's hadd e grusslich grooßa Gnouse gehaad. Unn däär hadd uffeme gons schmale unn durre klääne Kerba gehuggd. Däär Klään hadd aa e Buggel gehaad unn e longa schneewissa Schbiddsbaad. Sinn klääna Kiddel uss grooem Schduffd, däär wo gons fichde waa, waa irchendwie klooa geschnilladd. Iwwa sinna bleich vaschrumbeld Wisaasch honn schdrähnewies Hoor gelää, die wo gons durchenonna unn vumm Schlomm dräggich waare. Däär Klään hadd e Gladds gehaad. Widd druss im Miehldeich hadd de Milla dämm Klään sinn Zibbelkabb unn ’s vagnordselde Eicheschdeggelche schwimme gesiehn.

Däär Klään hadd voor ludda Kelld geschnalladd. Er hadd kumm Lufd gridd unn hadd die dräggich Brieh, die woa ingeschnabbd hadd, uss da Bruschd gehuuschd. De Milla hadd dass komische Männche gons sachde uff de Aam geholl unn hadd’s hämm in die Miehl gedraa. Doo halla erschd gons vawunnadd gemärgd, dass däär Klään Fieß wie e Gons gehaad hadd, die wo brääd unn gääl ussem Buggsebään erussgehungk honn. Jeddse halla gewissd, dass dass doo känn Minsch waa, woa grad uffem Aam gehaad hadd. Awwa er hadd niggs dezuu gesaad unn hadd so gemach, als obba die Vagribbelungen gaa nidd siehn gähng.

In da Miehl halla im Kachelofe oonschdännich Fier gemach. Er hadd dänne Klään in sinn eije Bedd geleed unn haddem e heißa Päffaminstee gekochd. Dämm Klään sinne Klääla hadd de Milla omm Oowe gedruggeld unn donn hallam 's erschdemool änna vunn sinne Jubbe gänn, in dänne woa sich bis iwwa de Kobb hadd innwiggele kinne. Däär Klään hadd awwa donn doch Fiewa gridd unn hadd e gulli Wuch bäim Milla in sinna Schdubb uffem Ribbschdrongk gelää. Unn däärsäll hadd in die gons Zidd iwwa uff da Oowebongk schloofe misse. Er hadd dem krongge Männche Millich, Eier unn Pongkuuche se ässe gänn, hadd aa mool e Hinggel geschlachd unn hadd’s so färdich gridd, dass däär Klään willa uff die Bään kumm isch.

Däär Klään hadd donn schunn ball oongefong, sich medd sinnem Fleechbabbe se unnahalle. Er haddem varood, dassa e Dswärch wäär unn dassa meddeme Huffe onnarre Dswärche im Gumberbärch huuse gähng. Unn monnichmool gähnga erunna in de Miehlgraawe kumme. Unn im Deich gähng e Wassaniggs woohne, däär wo awwa schunn eewich bees meddem wäär unn däär wo’ne vunn henne ins Wassa geschdubbd hädd. Em Milla hadd die gons Foodseräi medd sinnem Dswärch so gudd gefall, dassam voorgeschlaa hadd, er kinnd doch e Schdurme bäiem bliwwe. Däär Klään hadd awwa gemännd, läälagoddes gähng dass nidd, unn schunn om näggschde Daa, noodämma willa gesund unn uffgeschdonn waa, halla sich vunn dämm Monn, däär wo’ne geredd hadd, vaabschied. ’s ischem awwa iwwahaabd nidd inngefall, deggmools märsi se soon fa all die Ärwedd, die wo de Milla wäll iehm gehaad hadd, awwa däär guddmielich Milla hadd dass noch niddemools aachd gedoon. Er hadd die Zibbelkabb unn ’s Schdeggelche geholl, wassa in da Dswischezidd ussem Deich geholl hadd, unn haddse sinnem Fräind gänn, däär wo schunn uffem Schbrung waa fa furdsegehn. Däärsäll hadd sich aarich gefräid unn hadd sinn Wonna|schdeggelche, dass woa grusslich gemeechd hadd, in die Hond geholl. Die Zibbelkabb halla unna de Ladds vunn sinnem Kiddel geschob.

Sie sinn donn sesomme uss da Miehl, wäll de Milla hadd medd sinnem Gaschd noch bis onn de Waldrond meddlaafe wille. Alse omm Deich vorrbäikumm sinn, hadd de Dswärch dämm Milla ’s Plädds gewiesd, wo’ne däär Wassaniggs vumm Miehldomm geschdubbd hadd, unn nidd geloo, alse näggschdakumm sinn, isch wiesgewidda e Mordsfrosch medd gons wuschde Kluddsaue voor iehne in die Binse gehubbsd, dass iehne die Brieh in die Wisaasch geschbriddsd isch. Doo hadde Dswärch gelachd unn sich medd sinnem Baad die Gumschel abgebuddsd, die wo fichde woor waa. Awwa de Milla hadd dämm Klutzkobb im Wassa e Fuschd gemach, fa em se wiese, dass däär Klään jeddse jemonde hadd, däär wo uff’ne uffpasse dudd. Donn hadd der Dswärch em Milla die klään rubbich Hond gänn unn haddem so goldich in die Aue geluud, als obba noch äbbes wissd, wassa iehm awwa jeddse nidd soon dirfd. De Milla hadd dämm Dswärch gons druurich die Hond gedriggd, wälla grad droon gedänggd hadd, dassa jeddse willa gons ellääm uff sinna Miehl huuse missd. Grad wolldam noch e liewes Werrdche soon unn iehne frooe, obba nidd emool willa vorrbäikumme kinnd, doo hadd däär Dswärch sinn Kabb ussem Womsch geholl unn haddse uffgedoon. Wiesgewidda waara vaschwunn. Dass waa noodierlich so e Taankabb, wie se die Dswärche alle uffhonn.

Gons druurich isch de Milla donn hämmgong. Fa se vagässe, dassa jeddse willa ellänn isch, halla noch flissicha als sunschd in da Miehl gebloddsd unn aa in dämm klääne Gaade, däär wo zumm Huss gehärrd hadd. Schunn ball isch gons komisch Dsäich bassierd. Iwwanaachd hadd jemond die Sägg iwwanonna geleed. ’s Miehlrad waa gepuddsd. Wäände de Milla äbbes onnarres se duun gehaad hadd, hadd jemond die Fruchd in de Drichda geschudd, sodass die Miehl seläbbdaa nidd oohne Fruchd gelaaf isch. Unn ’s Mähl isch so äbbes vunn suwwa unn gudd woor, wie es känn onna Miehl hiengridd hadd. Schunn ball halla fa die gonse Buure in da Umgeechend die Fruchd mahle misse unn, obwohla gaa känn Gnächd gehaad hadd, ischa imma medd sinna Ärwedd färdich woor. In sinnem Gaade halla dräimool ärrnde kinne. Die Hinggele honn so aarich Eier geleed, dassa de greeschde Dääl hadd vakaafe kinne. In e paa Johr waa de Milla e richa Monn. Donn ischa in e klääni Schdadd onn da Saa gezoo, fa im Älda noch e Schdurme medde Lied sesomme se sinn.

De näggschd Milla, dämm de Abd vunn Wadgasse donn die Miehl vapachd hadd, waa e gons onnarra Mänsch. Däärsäll hadd durch die gudd Miehl, die woa doo iwwanumm hadd, dabba wille rich wärre. Unn wääla gons vagrusseld waa, waara aa gniggich bis dordenuss. Er hadd nidd gewilld, dassem die Dswärche hälfe, wäll er hadd Ongschd gehaad, die klääne Männcha hällem kinne e Schdiggelche Brood, e paa Ebbel olla sunschd äbbes schdribbe. Unn das hallane äänfach nidd gegunnd. E paa Daa, nohdämma in die Miehl ingezoo waa, halla so e grooes Männche uff dem Hiwwel iwwam Miehlwehr gesiehn. Doo waa so e Loch im Bollem unn däär Klään hadd als vasuuchd, e Schdään defoor se schuchele, awwa ’s hadd äänfach nidd geklabbd. Doo ischa zum Milla gedribbeld unn haddne gefrood, obbam dänne Schdään voors Loch leeje kinnd. ’s waa e Felsbrogge, dänne wo däär kräfdich Monn gons lichd hädd kinne uffem Aame droon. Däärsäll hadd awwa meddem Fuuß onn dänne Schdään gedabbd, sodass däär de Bärch enunna ins Daal gekulladd isch – unn doodezuu halla gons schbeddich gelachd. Er hadd gesaad, die Dswärche gähngde all kloue, unn sie wäre Gänsfießla unn sie solle nurre vunnem furdbliwwe. Er hadd nidd gewissd, dass die klääne Birschdcha genauso sich fa äbbes räche kinne, wiese ääm de onnarre Wää hälfe duun, und dass Gänsfießla fa diesälle die allaschwerschd Beleidichung isch.

Unn sie honn sich aa gerächd. ’s Mähl isch imma schlechda woor. Die Miehldämm sinn abgeruddschd. 's Wehr isch durchgebroch. Alle paa Daa isch’s Miehlrad schdehnblieb, wäll sich äbbes ingeklämmd hadd. Im Gaade isch niggs meh gewachsd unn die Hinggele honn känn Eia meh geleed. In noch nidd äänem Johr waa die Miehl donn so erunnageschaffd, dass de Abd dänne Milla furdgeschassd hadd. Däärsäll isch als gons aama Monn furdgong unn isch donn e Vagabund woor.

 Schriftdeutsche Version


Quelle: August Diehl: Saarlandsagen. Ein deutsches Volksbuch für Jung und Alt. Würzburg: Amend 1934, S. 43 - 46


Anfang | Auswahlseite Sagen | Inhaltsverzeichnis | Mindmap | Nächstes Kapitel



eMail an den Webmaster

© Paul Glass 1997 - 2003 ff

Last update: 04.03.2003